Bàn về việc công an được nổ súng

Anh còi

Mấy ngày gần đây trên các báo các trang mạng đang xôn xao bàn luận về việc công an được phép nổ súng và sau khi dự thảo Nghị định quy định các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý hành vi chống người thi hành công vụ do Bộ Công an soạn thảo được đưa ra nhiều người cho rằng sẽ có hiện tượng lạm dụng quyền. Cụ thể:

Ở báo VietNamNet có đưa tin: “ Công an được nổ súng: lợi bất cập hại”.

“Người dân cũng tin và hy vọng lực lượng cảnh sát nhân dân khi được tăng thêm quyền và công cụ mạnh cũng chỉ vì dân, sẽ cân nhắc thấu đáo, đầy tình người và nhân văn khi quyết đinh nổ súng hay không. Thế nhưng, những vụ lạm quyền, lạm dụng súng và các công cụ hỗ trợ khác khi thi hành công vụ làm chết người gia tăng cũng đang khiến người dân lo ngại.

Đứng trước sinh mạng con người, quy định chung chung hay trông chờ vào hành xử và nhận thức cụ thể của cá nhân thi hành công vụ không phải là cách thích hợp trong một nhà nước pháp quyền.

Chưa kể khi cảnh sát được tăng quyền dùng súng thì tội phạm cũng sẽ manh động hơn để đối phó. Sự lo ngại của dư luận về quy định cho phép bắn thẳng vào đối tượng chống người thi hành công vụ mà thiếu những quy định thật chi tiết, sát thực, cụ thể và thuyết phục đi kèm sẽ thành tiếng kêu cứu nếu những quy định này làm phát sinh những cái chết đau lòng.

Họng súng thì vô tình, luật pháp phải rào kín kẽ hở để viên đạn không thể chạm vào lằn ranh quyền sống chính đáng của con người, không để sự lạm quyền đâu đó làm nhạt nhòa những tấm gương vì dân, vì nước như hai phi công quả cảm đã chọn cái chết để bảo vệ sinh mạng nhân dân”.

          Còn báo 24h có bài viết: “Công an được nổ súng: Dễ dẫn đến lạm quyền?”  Có đoạn nói: “Viện lý do “tình hình chống người thi hành công vụ ngày càng phức tạp”, Bộ Công an đang dự kiến trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý hành vi chống người thi hành công vụ. Theo dự thảo nghị định, người thi hành công vụ được nổ súng trực tiếp vào người và phương tiện vi phạm để phòng vệ, tấn công, vô hiệu hóa hành vi chống người thi hành công vụ... Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng dự thảo này có nhiều điều bất ổn, dễ dẫn đến sự lạm quyền”.

            Theo tôi, Bộ công an ban hành Nghị định quy định các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý hành vi chống người thi hành công vụ là hoàn toàn hợp lý. Bởi vì từ trước đến nay lực lượng công an đã có rất nhiều trường hợp tranh cãi về chuyện được phép nổ súng hay không? Bộ công an đã quy định rất chặt chẽ về việc được phép nổ súng. Sau đây là một số quy định được phép nổ súng:

Bảy trường hợp công an được nổ súng

1) Đối tượng đang sử dụng vũ lực, vũ khí, vật liệu nổ trực tiếp đe dọa đến tính mạng người thi hành công vụ hoặc người khác;

2) Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ tấn công hoặc đe dọa sự an toàn của công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia, mục tiêu quan trọng được bảo vệ theo quy định của pháp luật;

3) Đối tượng đang thực hiện hành vi cướp súng của người thi hành công vụ;

4) Đối tượng đang sử dụng vũ khí gây rối trật tự công cộng có thể gây hậu quả rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng;

5) Đối tượng đang đánh tháo người bị giam, người bị dẫn giải do phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, tái phạm nguy hiểm; người bị giam, giữ, bị dẫn giải, bị áp giải do phạm tội đặc biệt nghiêm trọng đang chạy trốn hoặc chống lại;

6) Được phép bắn vào phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, phương tiện giao thông đường thủy nội địa để dừng phương tiện đó trong các trường hợp sau, trừ phương tiện giao thông của các cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự nước ngoài, cơ quan đại diện tổ chức quốc tế:

Đối tượng điều khiển phương tiện đó tấn công hoặc đe dọa trực tiếp đến tính mạng người thi hành công vụ hoặc người khác;

Khi biết rõ phương tiện đó do đối tượng phạm tội điều khiển cố tình chạy trốn, trừ trường hợp trên phương tiện có chở khách hoặc có con tin;

Khi biết rõ trên phương tiện cố tình chạy trốn có đối tượng phạm tội hoặc vũ khí, vật liệu nổ trái phép, tài liệu phản động, bí mật nhà nước, ma túy số lượng lớn, tài sản đặc biệt quý hiếm, bảo vật quốc gia, trừ trường hợp trên phương tiện có chở khách hoặc có con tin;

7) Động vật đang đe dọa đến tính mạng và sức khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác.

(Theo khoản 3 Điều 22 Pháp lệnh 16/2011)

Trường hợp chỉ được bắt chỉ thiên, tác giả Hùng Anh viết: “Vụ việc chống người thi hành công vụ này xảy ra đã hơn một năm nhưng nhiều người dân TP Mỹ Tho (Tiền Giang) vẫn còn nhớ rõ. Đêm 28-12-2011, hai nhóm côn đồ rượt đuổi và chém nhau loạn xạ bằng mã tấu trên đường Lê Thị Hồng Gấm (phường 4) khiến người đi đường và người dân trong khu vực hoảng loạn. Khi bọn chúng ẩu đả trước cổng Đài Phát thanh-Truyền hình Tiền Giang, hai cảnh sát bảo vệ mục tiêu (thuộc Công an tỉnh Tiền Giang) đã mang súng AK47 ra ngăn cản nhưng chúng vẫn không dừng lại.

Tình hình căng thẳng buộc một cảnh sát phải chĩa súng lên trời nổ hai phát chỉ thiên để giải tán đám đông. Ngay lập tức, một tên côn đồ lao vào vung mã tấu chém viên cảnh sát vừa nổ súng khiến các cảnh sát phải lùi lại, một cảnh sát tiếp tục nổ súng bắn chỉ thiên để giải cứu đồng đội. Nghe súng tiếp tục nổ, tên côn đồ cầm mã tấu không chùn bước mà quay sang chém người vừa nổ súng, buộc viên cảnh sát này phải chĩa súng xuống đất bắn cảnh cáo. Lúc này viên đạn trượt xuống mặt đường và văng lên trúng vào chân tên côn đồ hung hãn khiến hắn bị thương, cả bọn mới chịu kéo nhau bỏ chạy.

Khi có người thắc mắc “sao không bắn thẳng vào tên côn đồ đang say máu để bảo vệ tính mạng bị đe dọa”, các cảnh sát cho biết họ chỉ được phép bắn chỉ thiên để tự vệ”.

Tuy nhiên, ở trường hợp trên nếu sau phát bắn chỉ thiên số 2 tên côn đồ hung hãn tấn công cướp đi mạng sống của người chiến sĩ chỉ được phép bắn chỉ thiên thì sao? Có thể xảy ra lắm chứ!

Một số trường hợp khác:

“- Đêm 22/2, tổ công tác Đội CSGT số 1 Công an TP Kon Tum (tỉnh Kon Tum) gồm Đại úy Phạm Ý Nguyện, Thượng úy Nguyễn Ngọc Trí và hai chiến sĩ khác phát hiện ba thanh niên đi trên một xe máy không đội mũ bảo hiểm, đánh võng, quẹt chân chống xuống đường. Tổ công tác ra hiệu lệnh dừng xe nhưng chúng rú ga bỏ chạy. Đại úy Nguyện và Thượng úy Trí liền truy đuổi, đến đường Nguyễn Văn Cừ thì xuất hiện bốn thanh niên khác. Chúng gọi điện thoại cho hai thanh niên khác đến lấy gậy gỗ và gạch đá vây đánh hai CSGT khiến Đại úy Nguyện bị chấn thương sọ não, gãy xương tay trái; Thượng úy Trí bị đa chấn thương vùng đầu và mặt. Hiện năm nghi can vụ tấn công đã bị bắt.

- Mới đây, tại ngã tư Vành Đai Trong - đường số 1 (Bình Trị Đông B, Bình Tân, TP.HCM), bốn thanh niên đi trên một xe máy, không đội mũ bảo hiểm tăng ga bỏ chạy khi gặp CSGT. Bị truy đuổi, cả bốn vứt xe xông vào tấn công hai CSGT. Một người giật mũ bảo hiểm của CSGT làm hung khí đánh trả, ba người còn lại lấy đá ném. Sau đó, Công an quận Bình Tân hỗ trợ truy bắt được bốn người này.

- Mới đây, Công an phường Phú Thọ Hòa (Tân Phú, TP.HCM) dừng một xe máy chở ba không xuất trình được giấy tờ. Công an mang xe về phường tạm giữ. Sau đó, ba người này gọi thêm bốn người khác cầm theo hai cây tầm vông đến trước trụ sở công an phường định cướp lại xe. Khi trực ban hình sự công an phường ngăn chặn thì những người này dùng cây tầm vông tấn công lại...”

Như những trường hợp trên, chẳng lẽ cứ để các đối tượng hung hãn tấn công vào lực lượng công an sao? Theo tôi, việc gì cũng phải nhìn từ nhiều góc độ. Vẫn biết rằng đôi lúc đâu đó xuất hiện một vài sai phạm trong sử dụng súng, tuy nhiên để trấn áp được những đối tượng tội phạm nguy hiểm cho xã hội, những đối tượng hung hãn chống người thi hành công vụ thì cần phải được phép sử dụng súng. Miễn sao nổ súng lúc nào, sử dụng ra sao cho hợp lí thì cần có quy định một cách chặt chẽ cho từng chiến sĩ CAND.