NGÀY XUÂN MẠN ĐÀM CHUYỆN QUAN HỆ GIỮA CHÍNH QUYỀN VÀ GIÁO HỘI CÔNG GIÁO

Hải An

Trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011), Đảng ta tiếp tục nhất quán khẳng định: “Tôn trọng và bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo và không tín ngưỡng, tôn giáo của nhân dân theo quy định của pháp luật. Đấu tranh và xử lý nghiêm đối với mọi hành động vi phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo và lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo làm tổn hại đến lợi ích của Tổ quốc và nhân dân”. Đây chính là cơ sở quan trọng nhằm đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta - giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, với các lí do khác nhau ở đâu đó trên đất nước Việt Nam một số nhà tu hành đã đi ngược lại chính sách, pháp luật của Nhà nước về đoàn kết dân tộc, đi ngược lại những răn dạy, huấn từ của bề trên…khiến mối quan hệ giữa chính quyền và giáo hội có những thời điểm chưa có sự thống nhất trong cách ứng xử, gián tiếp ảnh hưởng đến các mục tiêu phát triển kinh tế, văn hóa và xã hội.

Những năm trước đây, ngoài  Tòa Khâm sứ, giáo xứ Thái Hà, gây xáo trộn xã hội, một số nơi, nhất là phía Bắc, một số Linh mục quản xứ cũng đã kích động giáo dân tranh giành đất, xây dựng bất hợp pháp, tổ chức nhiều đoàn thể  chưa được pháp luật cho phép, tỏ ra bất tuân thượng lệnh. Bây giờ, gần cuối năm, vào mùa Giáng sinh, xã Tân Hương, huyện Tân Kỳ, miền núi Nghệ An, nơi có giáo xứ Làng Rào, với hộ dân và tín hữu Kito giáo chiếm 2/3 cư dân địa phương, đã kích động giáo dân phá cổng chào và muốn quản lý cả khu vực mà Linh mục Phạm Thế Hưng tuyên bố: “Từ đường mòn Hồ Chí Minh vào giáo xứ là đất của giáo xứ”.

Kể cũng lạ, một tôn giáo có hệ thống tổ chức chặt chẽ nhất như Kito giáo La Mã, các giáo xứ lại luôn có những manh động vượt ngoài tổ chức kể từ ngày nước nhà hòa bình, thống nhất và độc lập; trong khi đó, hầu hết các tôn giáo sinh hoạt hợp pháp đều nghiêm chỉnh chấp hành Pháp lệnh tín ngưỡng tôn giáo của Chính phủ, Nghị định 92/NĐ-CP và vâng lệnh của tổ chức tôn giáo mình.

Những biến động do các giáo xứ phát khởi, hầu hết là tranh giành đất đai, cơ sở vật chất. Trong Thánh kinh, Chúa từng bảo: "Vương quốc ta không phải tại thế gian nầy mà là ở trên trời”. Giáo chủ đã bảo thế mà giáo dân, Linh mục luôn bất chấp lời dạy đó, muốn tranh giành quyền lợi vật chất với người trần tục? Những tranh chấp xảy ra luôn là bất hợp lý về luật pháp, cộng thêm tính khiêu khích xem thường pháp luật và manh động đẩy giáo dân vào con đường thí mạng. Giáo dân luôn là bầy cừu non phục tùng mệnh lệnh các Linh mục, nghĩa là thực hiện đức “vâng lời” một cách tuyệt đối, thì ngược lại, các Linh mục không thừa nhận đức “vâng lời” bề trên mà khi chịu chức đã tuyên hứa. Việc này chứng minh qua sự can thiệp của Tòa Giám mục Vinh mà Linh mục Phạm Thế Hưng tại Làng Rào vẫn bỏ ngoài tai.

Qua tranh chấp tại giáo xứ Làng Rào, xã Tân Hương, huyện Tân Kỳ, Nghệ An, tuy tầm vóc không như Thái Hà, nhưng tính xuẩn động của Linh mục Hưng tỏ ra xem thường chính quyền, hăm dọa cán bộ, thách thức luật pháp, còn quy định thời gian buộc chính quyền phải giải quyết theo yêu cầu.

Vào tháng 4/2012, xã xây cổng chào thuộc cụm dân cư Xuân Liên do UBND xã thực hiện, cổng chào nằm trên đường liên xã Tân Hương – Tân An cách cổng giáo xứ Làng Rào 300m, cách đường mòn Hồ Chí Minh 06km. Thế nhưng, sáng 14/11/2012, UBND xã Tân Hương treo biều ngữ: “NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM MUÔN NĂM” và “TOÀN DÂN ĐOÀN KẾT XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI” đã bị kẻ xấu tháo bỏ dưới hồ nước bên chân cổng rào vào đêm hôm đó. Trước đó, Ngày 10/12/2012, Linh mục Hưng và Hội đồng mục vụ giáo xứ có đơn kiến nghị UBND các cấp chuyển cổng chào đến vị trí khác, vì quá gần giáo xứ và nhà nước treo khẩu hiệu “khó coi” “Nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam muôn năm” và “toàn dân đoàn kết tham gia xây dựng nông thôn mới” trong nội dung đơn còn bộc lộ thách thức chính quyền; đơn gồm có chữ ký của linh mục quản xứ, 12 người trong HĐMV xứ, 65 giáo dân.

Sáng 11/11/2012, trong lễ tại Nhà thờ giáo xứ Làng Rào, Linh mục Phạm Thế Hưng đã yêu cầu bà con giáo dân thuộc họ Làng Rào (xóm 11, Tân Hương, Tân Kỳ) sau khi lễ xong ra tháo dỡ cổng chào cụm Xuân Liên. Tuy vậy do trời mưa, và một số giáo dân chưa nhất trí nên không thực hiện.

Ngày 25/11/2012, Linh mục Hưng tiếp tục rao giảng huy động giáo dân tiếp tục tháo dỡ cổng chào. Nhưng do chính quyền vận động nên chưa thực hiện, Linh mục Hưng yêu cầu chính quyền đến ngày 26/11/2012 phải trả lời theo đề nghị linh mục, nếu không ngày 27/11/2012 sẽ huy động giáo dân ra tháo dỡ cổng chào; đồng thời đe dọa giáo dân: “Nếu bà con giáo dân xứ Làng Rào không tháo dỡ được cổng chào thì linh mục sẽ không làm lễ chầu lượt cho giáo xứ”.

Sáng 16/12/2012, Linh mục Phạm Thế Hưng đã chỉ đạo giáo dân tháo dỡ cổng chào, khoảng 9h30’ độ chừng 50 người đến tập trung tại khu vực cổng chào (chủ yếu là phụ nữ, người già, trẻ em) một số cầm liềm, dao... sau đó huy động các thanh niên kéo đến càng đông, có khoảng 300 người chủ yếu là thanh niên, phụ nữ... dùng dụng cụ cuốc, xẻng, xà beng, búa tạ... đào chân móng, đập bê tông; sau khoảng 40 phút thì cổng chào được hạ xuống, rồi tháo dỡ thành 3 khúc và khiêng đến bỏ bên ngoài bờ rào của một nhà người lương gần cổng nhà thờ.

Trong quá trình giáo dân đang tháo dỡ linh mục quản xứ Phạm Thế Hưng trực tiếp xuống hiện trường chỉ đạo khoảng 15 phút sau trở về nhà thờ sử dụng loa phóng thanh tiếp tục chỉ đạo giáo dân và có lời nói xúc phạm cán bộ và chính quyền “Đuổi mấy thằng Công an huyện, Công an xã đi, để đứng đó tôi thấy rác mắt lắm”, “Đừng để Cộng sản quay phim chụp ảnh”.

Chiều ngày 16/12/2012, Linh mục Hưng có rao giảng tại nhà thờ xứ: Từ nay cho đến tết Nguyên đán mà chính quyền không giải quyết dứt điểm vấn đề chợ Làng Rào thì sẽ chỉ đạo giáo dân tiến hành phá tường và tập kết nguyên vật liệu để xây dựng trường dạy giáo lý trên khuôn viên sân vận động Làng Rào (đối diện chợ Làng Rào) do chính quyền quản lý.

Ngày 20/12/2012, Linh mục Hưng tiếp tục kich động giáo dân đến ngăn cản số công nhân đang thi công bờ rào ở khu vực chợ Làng Rào với lí do "để giáo xứ xây dựng nhà giáo lý” (chủ trương của chính quyền là để xây dựng sân vận động bà con lương – giáo cùng sử dụng) cán bộ của huyện vào tuyên truyền, vận động, giải quyết vụ việc thì bị một số giáo dân bao vây, không cho xe ôtô vào. Một số manh động đã có những lời nói lăng mạ, chửi bới, thậm chí xô đẩy, ném đá, làm một số cán bộ bị xây xát, đá ném trúng vào người.

Linh mục Phạm Thế Hưng còn tuyên bố đoạn đường trước nhà thờ (đường huyện lộ dài khoảng 6km từ đường mòn Hồ Chí Minh vào là quyền của giáo xứ) hiện giáo xứ đã cho dựng 04 cổng chào trang hoàng rực rỡ và treo nhiều khẩu hiệu ca ngợi Thiên chúa và nước trời...

Chính quyền địa phương trả lời văn bản của Linh mục Hưng, Hội Đồng mục vụ và Cộng đoàn giáo xứ làng Rào là yêu cầu của giáo xứ không đủ yếu tố pháp lý, tuy nhiên, địa phương vẫn tạo điều kiện cho giáo xứ treo khẩu hiệu, hình ảnh trong những lễ trọng và lễ truyền thống, thế nhưng, với thiện chí của chính quyền vẫn chưa thỏa mãn tính hiếu chiến và lòng tham vọng của Linh mục Hưng.

Trước diễn biến này TGM Vinh có thái độ khuyên can nhưng Linh mục Hưng đã bất chấp không thèm nghe.

- Do trong dịp lễ Noel, lễ trọng của Kito giáo, Chính quyền đã hết sức thiện chí không xử lý mạnh, còn tổ chức thăm hỏi... nhưng linh mục Hưng coi thường kỷ cương phép nước, coi thường chính quyền, bất tuân chỉ đạo của TGM (?) ngang ngược kích động giáo dân vi phạm pháp luật, sau vụ việc đã nhiều lần chính quyền mời ra làm việc, đối thoại Linh mục Hưng không những không ra còn tiếp tục kích động, dấn sâu vào hành vi phạm tội.

Linh mục Hưng đã thấy rằng, từ Tòa Khâm Sứ đến giáo xứ Thái Hà, từ Linh mục Lý đến Tổng Giám mục Ngô Quang Kiệt, từ Tỉnh nầy đến Thành nọ, các Linh mục xách động giáo dân đều nhận sự thất bại trước pháp lý và pháp luật. Những xách động trên đều không được sự đồng thuận của Hội đồng Giám mục và ngay cả Tòa Thánh. Các vị vì tư lợi nhỏ nhen đã làm trở ngại chính sách bang giao giữa quốc gia Vatican và Nhà nước Việt Nam.

Trong thời gian qua, Nhà nước đã tỏ thiện chí, cử nhiều đoàn làm việc với đại diện Tòa Thánh để thiết lập ngoại giao chuẩn bị bang giao, nhưng qua những việc manh động của các Linh mục và giáo dân, tạo nên chướng ngại không ít cho chính sách hữu hảo nầy. Một số người nghĩ rằng, quý vị Linh mục giáo xứ không đủ thẩm quyền làm việc này. Chẳng lẽ Giáo hội Kito chơi lá bài hai mặt? Một tay đưa ra giao hảo, một tay xúi dục con cái chống chính quyền; Tuy nhiên, Nhà nước nói chung và địa phương nói riêng, vẫn tỏ thiện chí qua giao tế và linh động uyển chuyển theo chính sách tự do tín ngưỡng.

Tại Tân Kỳ, một huyện miền núi với dân số 12.783 mà đã hết 5.396 giáo dân, tức chiếm gần phân nửa dân số, thế mà 10 họ đạo đã được nhà nước công nhận, 8 họ còn lại sinh hoạt trái phép mà nhà nước vẫn không khó dễ. Về cơ sở thờ tự có 02 nhà thờ xứ, 03 nhà thờ họ xây dựng hợp pháp, trong khi đó 07 nhà nguyện trái phép mà vẫn được tồn tại. Về đất đai, 80.738 m2 thì hết 56.858m2 được cấp sổ đỏ. Số còn lại do lấn chiếm bất hợp pháp. Tuy nhiên, Linh mục Hưng liên tục vi phạm chính sách, pháp luật  nhà nước tại Làng Rào, Tân Kỳ - Tân Hương, chẳng hạn:Thành lập 10 họ đạo trái phép.

 Từ 08 đến 10//11/2012, Linh mục Phạm Thế Hưng, quản xứ Làng Rào đã chỉ đạo giáo dân họ “Thanh An” (họ trái phép) tiến hành san ủi mặt bằng xây dựng nhà nguyện cho họ “Thanh An” trên diện tích 4.726,2 m2 đất do Linh mục Phạm Thế Hưng ép gia đình ông Đặng Văn Nhạ, sinh năm 1962, giáo dân xóm Quyết Thắng, Tân An, Tân Kỳ hiến cho giáo xứ Làng Rào.

Qua những động thái xem thường kỷ cương phép nước như thế, một Linh mục lãnh đạo tinh thần tín hữu, được đào tạo trường lớp cơ bản về kiến thức cũng như giáo lý, luật đạo, phải có một nhân cách hiều biết, tự trọng cho dù không thích chế độ, không hợp đường lối chính trị, nhưng phải chấp hành chính sách của một quốc gia sở tại. Ngay cả trên đất Mỹ hay bất cứ quốc gia tư bản nào, không một  cá nhân nào có thể tùy tiện làm theo ý mình mà xem thường phép nước. Việt Nam cũng là một quốc gia có chủ quyền, tất cả mọi công dân hay ngoại kiều đang sống trên lãnh thổ nầy cũng phải chấp hành pháp luật. Mọi người dân đều như Linh mục thì đất nước này sẽ loạn; xã hội bất an thì người dân sẽ sống ra sao thưa Linh mục Hưng? Và Linh mục phải hiểu rằng, ngoài Kito giáo La Mã tại Việt Nam còn có nhiều tôn giáo khác nhau, họ biết tôn trọng luật pháp, và số người không có tôn giáo cũng vẫn phải chấp hành luật lệ, có như thế cuộc sống mới an cư lạc nghiệp.

Nếu thực sự là vậy thì quý vị sai lầm lớn. Trên bình diện quốc tế cũng như nhân cách cá biệt, người ta chỉ tôn trọng một chính sách, một cá nhân có phong cách có hiều biết chứ không ai tôn trọng bọn thảo khấu đầu gấu bao giờ. Con người hơn mọi sinh vật hạ đẳng là cung cách xử sự biết tôn trọng nhau. Mình có tôn trọng người thì người mới tôn trọng mình. Chính quyền hạ mình đến thăm viếng giáo xứ nhân mùa Giáng sinh, quý vị xem thường, không tiếp, ít ra xã giao, thì tư cách người lớn có cho phép thế chăng? Để giải quyết mắc mứu vừa qua, chính quyền mời quý vị đến họp để giải tỏa, quý vị không cần quan tâm, thử hỏi thái độ như thế có đáng tôn trọng ?

Ông bà từng nói: “Dễ người, dễ ta, khó người, khó ta” Tự quý vị thắt thì làm sao Nhà nước mở cho quý vị?

Nhân dịp Tết Nguyên đán năm 2013, hi vọng các chủ chăn có thời giờ chiêm nghiệm tĩnh tâm xét lại nhân cách, thái độ của mình hầu cùng chính quyền có một lối thoát tốt đẹp hòa hảo hơn. Mong quý vị đừng đẩy giáo dân vào con đường tuyệt lộ vô ích. Mong các vị hãy đừng làm xấu đi mối quan hệ lương – giáo, quan hệ giữa giáo hội và chính quyền đã được biết bao thế hệ Linh mục, giáo dân cùng chung tay vun đắp.