THUỐC LÀO, THUỐC LÀO ĐÊ...

Tử Thi

     Anh em thời giờ thằng nào còn máu thuốc này nữa không???. Hôm thằng bạn đang ngồi bắn thuốc nó bảo, thuốc lào chắc nó nguồn gốc từ Lào nên gọi thế, mẹ thằng ngu còn hay nói chữ.

     Em chỉ nhớ đại khái câu chuyện về cái sự xờ tích về cái giống thuốc lào này nó thế lày: " Xưa, có anh học trò nghèo, cơm đùm cơm nắm khăn túi quả mướp lên Kinh đi thi, đi suốt mấy ngày, cơm đã hết, tiền cũng chẳng có để ăn. Lúc qua sông anh chẳng còn gì trên người để giả tiền cho chị lái đò. Chị lái đò thương tình anh học trò nghèo nhưng hiếu học, chịu khó, bèn lấy hết tiền mà chị vất vả chở khách quanh năm mua nếp về thổi làm xôi cho anh ta mang theo dọc đường. Chị để cho anh học trò nghỉ lại lều nhà mình một đêm rồi lẻn bỏ túi xôi và mấy quan tiền ít ỏi chị để dành giỗ cha vào túi đồ của anh ta. Ngồi cạnh anh học trò, thấy anh ta khôi ngô, tuấn tú lại hiền lành, gương mặt hiện rõ sự nhân hậu, chị đem lòng thương anh ta. Sáng hôm sau học trò lạy tạ, đội ơn chị và hứa với chị rằng dù có chuyện gì, dù đỗ hay không cũng sẽ quay lại bến đò báo đáp tấm lòng của chị. 

    Anh trò qua sông, vào Kinh đi thi, vào đến cổng trường thi, bọn lính cổng "hành" không cho anh vào thi, anh dở túi ra thì có mấy quan tiền ở túi của chị lái đò, một lần nữa chị lại cứu sống anh. Kì thi năm ấy, anh đỗ Trạng Nguyên, vua giữ anh ta lại trong triều đình để phục vụ vua. Mấy năm qua đi, chị lái đò vẫn thế, cần mẫn chở những lữ khách qua sông, chị già yếu, có bao nhiêu tiền chị dành cho anh trò, giờ chị càng túng quẫn, đói rách hơn xưa chị bệnh nặng, sống trong mỏi mòn chờ đợi anh trò nghèo xưa nay "bạt vô âm tín" quay lại...đâu biết anh đang sung sướng trong xa hoa chốn thâm cung.

Chị chết trong gió rét và buồn tủi, vô vọng ngóng đợi nơi bến sông, chị vẫn chưa chồng..

      Anh học trò sau một thời gian sống trong cung vua, dù ăn sung mặc sướng nhưng anh vẫn phảng phất nỗi buồn khó hiểu..một hôm anh nằm mơ, giật mình bởi tiếng gọi đò..anh chợt nhớ đến chị lái đò cưu mang mình năm xưa. Anh vội vã rời khỏi cung vua, về bến đò xưa thăm và báo đáp chị, thì mới hay rằng chị đã chết. Anh đau khổ quỳ xuống trước mộ chị, ở mộ chị mọc lên một loài cây có màu hoa trắng, lá xanh mùi hắc, khô nhai thấy đắng...thấy lạ, Anh bèn nhổ mấy cây về nhà. Một hôm, anh đưa nắm lá khô ấy ra đốt, thấy có mùi thơm, trong làn khói trắng ấy hiện ra hình ảnh cô lái đò năm xưa, anh lại đốt tiếp, đốt tiếp..lâu ngày anh ta cuộn đốt cái lá ấy hút khói vào họng thấy say, đê mê, hay hay, lại buồn nhớ người cưu mang mình...vì thế mà khi hút thuốc lào người đời có câu: "Nhớ ai như nhớ thuốc lào". Từ đó, vì để tưởng nhớ cô, anh cho trồng nhiều cây này. Cây thuốc hút này được nhân rộng trồng nhiều trong nhân gian, người ta thi nhau hút, lâu dần người ta chế ra nhiều cách hút. có đời Vua cấm hút thuốc thuốc lào trong dân, chôn hết điếu xuống đất nhưng rồi dân cũng đào điếu lên để hút vì nhớ, vì thèm... "đã chôn điếu xuống lại đào điếu lên"

   Bà Hồ Xuân Hương, bà ấy viết thế lày:

Bình tròn phành phạch, đít bảnh bao
Mân mân mó mó đút ngay vào
Thuỷ hoả tương giao sôi sùng sục
Âm dương hoà khí sướng làm sao 
                         (Hồ xuân Hương)

...anh em nghe mà lại nghĩ ngợi, chứ ai nghĩ bà ấy đang viết về cái cảnh hút hít em thuốc lào đâu, bựa bỏ mẹ đi, dâm nhưng nói rất thanh, tục mà không tục… bà ấy quả là : Tài.

Cũng có anh em lại kể thế lày, Có đôi trai gái yêu nhau ra bờ sông hóng mát, thấy lá thuốc lào cuộn hút rối say, ngủ quên, khi nước triều lên, cả hai đều chết đuối...vãi thật.

Dẫu sao, phận nổi nênh của cây thuốc lào, với mọi lớp người trong dân gian đam mê hút thuốc, đời này qua đời khác, vẫn “dan díu, thuỷ chung” với “Văn hoá hút thuốc lào”, làm cho thuốc lào càng đi vào sự tích và huyền thoại...dọc đường, ngõ xóm, quán cóc..vẫn thấy hình ảnh người lao động, thanh niên, ông già lụ khụ ngồi rít thuốc xòng xọc, xả khói mù mịt..vẫn thấy đó đây cái điếu bát bên ngọn đèn dầu lờ mờ đen thui, cái điếu cày dài ngắn, to nhỏ, chế đủ hình " hận đời, em xin điếu, đừng làm em nhột..." lăn lóc..chắc hình ảnh cái điếu cày quá là rất quen với Dân Việt.

Rồi Tiên Lãng quê thuốc vừa rồi lùm sùm, to nhỏ í ới chuyện làng, chuyện nước, bác Vươn, bác Quý... bức xúc gì, phê thuốc quá sao mà lại vớ vẩn làm hàng rào, trải rơm, làm mìn tự tạo, chuẩn bị súng bắn đạn hoa cải và đã sử dụng mìn, súng bắn vào những người làm nhiệm vụ bảo vệ và rà phá bom mìn theo sự phân công của quan huyện Tiên Lãng. Còn cái bác quan Huyện thì chừa đi cái tội, giữ gìn "văn hóa thuốc" chứ ai lại làm ẩu thế, cứ phải làm dân phê, dân sướng thì nói họ mới nghe. Thôi, anh em ra làm vài điếu mà ôm nhau lăn lóc đi...